Tuşlu Müzik Aletleri

*** Piyano

Piyano kelimesi İtalyanca kökenli bir kelimedir ve Piyano kelimesinin anlamı Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde aşağıdaki şekildedir;

1. isim, müzikKlavyeli, telli, değişik tuşlara basılarak çalınan ağır ve büyük çalgı
2. zarfYavaş bir biçimde, sesleri hafifleterek

Piyano Eş Anlamlısı ve Zıt Anlamlısı

• Piyano kelimesinin eş anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.
• Piyano kelimesinin zıt anlamlı karşılığı bulunmamaktadır.

Piyano İle İlgili Birleşik Sözler

Piyano kelimesi ile ilgili birleşik sözler aşağıdaki gibidir;

piyano menteşe  = kuyruklu piyano

Piyano İngilizcesi

Piyano kelimesinin İngilizce karşılıkları ise aşağıdaki gibidir

• Piyano – Piano

Piyano, tuşlu bir çalgıdır. Tuşlarına basıldığında, sahip olduğu karmaşık çekiçli mekanizma sayesinde tellere vurarak ses veren klavyeli çalgı. Yapım biçimi ile duvar (konsol) ve kuyruklu (salon / konser / grand) adı verilen çeşitleri vardır. Piyano kelimesi İtalyanca “güçlü ve hafif sesli klavsen (harpsikord) – gravicembalo col piano e forte”den gelir. Pianoforte olarak adlandırılması da bundandır. Atası, klavsendenen önemli farkı, tuşa basarken uygulanan kuvvete göre çıkan sesin şiddetinin de aynı yönde değişken olmasıdır. Piyano çalan kişiyepiyanist veya piyano sanatçısı denir. İlk tuşu La-0, son tuşu Do-8 olmak üzere toplam 88 tuştan oluşur.

DİJİTAL PİYANOLAR (DİGİTAL, ELEKTRO, ELEKTRİKLİ)

BAŞLANGIÇTA VE SONRA NASIL BİR PİYANO ALMALIYIM?

En pahalı dijital piyanolar bile AKUSTİK PİYANO’ nun ses kalitesi, tuşe ve tadını veremez.

Akustik piyanolardaki tınılar ve titreşimler çalan ve dinleyenlere mükemmel bir haz yaşatır. Öncesinde Dijital Piyano ile başlanabilir. Çünkü bütçenizi zorlayacağı için, hatta Klavye (org) ile de başlayabilirsiniz.Daha sonra Klavye, digital piyano, akustik Piyanoya geçebilirsiniz. Kullanılmış Klavye ve Dijital piyano satışı, Akustik piyano satışı gibi zor değildir. Günümüzde piyano elektronik formlarıyla da yaygın kullanım alanına sahiptir. Elektro piyanolar yüzde 100 akustik sese sahip olmasa da teknolojinin sınırlarını zorlayarak akustik piyanolara en yakın sesleri ve piyano tuşu hassasiyeti sağlayabilmektedir. Elektro piyanoların bakımının neredeyse olmaması, taşınmasının kolay olması gibi etkenler onları daha kullanışlı kılmaktadır.

DİJİTAL PİYANOLAR gerçek bir piyano tonu ve hissine yakındır. Başlangıç seviyesindeki öğrenciler ve tecrübeli kullanıcılar için uygun olan serileri vardır.

DİJİTAL PİYANOLAR çalışma ve performans süreçlerinde Graded Hammer klavyesi ile eğlenceyi ve kolaylığı beraberinde getirir. AWM Stereo Sampling tonlar gerçekçi bir ses sunar. Damper pedal ise yarı-damper efekti ile nüans ve etkileyici bir sustain kontrolü sunar. Dual voice özelliği iki enstrümanın aynı anda duyulmasını sağlarken, 1-kanal kayıt özelliği ile fikirlerinizi ve performanslarını kaydedebilirsiniz.

Dünya çapında yapılan bir araştırma, dijital piyanonun pratikliği ve kolaylığı olmasına rağmen, akustik piyano satışlarının, gelişen kültür bilinciyle azalmayıp, aksine diğerinden çok daha fazla tercih edildiğini göstermiştir.
Tüketicinin piyano alımına karar verdikten sonra düşündüğü ilk konu maliyet, ikincisi akort ”sorunu”, üçüncüsü de komşular rahatsız olur düşüncesidir. DİJİTAL PİYANOLAR size bu üç avantajı da verir.

Başka bir deyişle, Piyano çalmaya yeni başlıyorsanız tavsiye etmemiz gereken dijital piyano’dur. Günümüzün teknolojisinden yararlanılarak ortaya çıkan dijital piyanolar gerçeğe en yakın sesiyle klasik piyanoyu aratmıyor. Ayrıca dijital piyano size birçok imkan sağlar; ses seviyesini belirlemek, birden fazla enstrüman sesini kullanmak, çalışmalarınızı kaydetmek, kulaklık ile çalışma imkanı bunlardan sadece birkaçıdır.

Klasik piyanoların yılda 1-2 kez akort edilmesi gerekir. Bu da masraflı bir iştir. Akordu bozuk bir piyano sizi tatmin etmekten çok rahatsız eder. Dijital piyanoda akort sorunu yoktur fişe takar ve çalıştırırsınız.

DİJİTAL PİYANOLAR gerçek bir akustik piyanonun çalınabilirlik özelliği, müzikal olarak esinlenmenize kolaylıkla şekil vermenizi sağlayan geniş bir oto-eşlik ve performans fonksiyonu seti ile beraber sunar.

Kaliteli Alacağınız DİJİTAL PİYANO bir konser piyanosunun otantik tonunu ve rezonansını aslına inanılmaz derecede sadık kalarak üretmek için titiz şekilde akort edilmiş ve dikkatli şekilde kontrol edilmiş bir ortamda sampling işlemi yapılmış bir tam konser piyanosunun sesini sunmaya çalışır.

*** Rhodes Piyano

1950’li yıl­la­rın so­nun­da elek­trik­li pi­ya­no üre­ti­ci­si Ha­rold Rho­des ile Le­o Fen­der bir ara­ya ge­le­rek Fen­der Rho­des Bas Pi­ya­no’yu üret­ti­ler. Ken­di ha­lin­de vin­ta­ge bir to­nu olan bu ye­ni elek­trik­li pi­ya­no mo­de­li ikin­ci dün­ya sa­va­şı son­ra­sın­da jazz ve pop mü­zik­te sık­ça kul­la­nıl­ma­ya baş­lan­dı.

Rhodes piyano ( Fender Rhodes piyano ya da sadece Fender Rhodes ya da Rhodes olarak da bilinir) 1970’lerde popüler olan Harold Rhodes tarafından icat edilen bir elektrik piyanodur. Bir piyano gibi anahtarlar ve çekiçler kullanarak ses üretir, ancak teller yerine çekiçler ince metal tenlere çarpar ve daha sonra harici bir klavye amplifikatörüne ve hoparlörüne takılı bir elektromanyetik pikap ile güçlendirilir .

Enstrüman, Rodos’un 2. Dünya Savaşı sırasında kurtarma askerlerini sıkı bir bütçe altında öğretmek için piyanolar üretme girişiminden evrimleşti ve 1940 ve 1950’lerde gelişme devam etti. Fender , piyanoyu kesilmiş bir versiyonu olan Piano Bass’ı pazarlamaya başladı ancak tam boyutlu enstrüman 1965 yılında CBS’ye satış yapılıncaya kadar görünmedi. CBS, 1970’lerde Rhodes piyanosunun seri üretimini denetledi ve kullanıldı. özellikle caz, pop ve ruh müziğinde on yıl boyunca kapsamlı bir şekilde. Özellikle Yamaha DX7 ve polifonik ve daha sonra dijital sentezleyicilerin ortaya çıkması ve kısmen maliyet düşürücü tedbirlerle üretimdeki tutarsız kalite kontrolü nedeniyle 1980’lerin ortalarında bir süre moda dışı kaldı. Şirket sonunda Rhodes’un dijital sürümlerini mucitlerinden izin almadan veya onay almadan üreten Roland’a satıldı.

1990’lı yıllarda enstrüman popülaritesini yeniden canlandı ve Rhodes’un piyano haklarını 1997’de tekrar elde etmesine neden oldu. Harold Rhodes 2000’de öldü, ancak enstrüman tekrar yayımlandı ve öğretim yöntemleri hala kullanılmaktadır.Rodos piyanosu, sesi bir çatal olarak bilinen bir tel uzunluğuna çarpan çekiçlerle üretir.Bükülmüş bir metal ton çubuğu ve altındaki bağdan oluşan bir ayar çatısını andıran “ton üreteci tertibatı” nın yan görünüşü.

Rhodes piyanosu, geleneksel bir akustik piyanoya benzer bir düzene sahip bir klavyeye sahiptir, ancak bazı modellerde 88 yerine 73 tuş bulunmaktadır. Klavyenin dokunuşu ve hareketi mümkün olduğunca piyanona yakın olacak şekilde tasarlanmıştır. Bir tuşa basmak, daha büyük bir “ton çubuğuna” bağlanan ince bir metal çubuğa çarpan çekiçle sonuçlanır. Bütün “ton üreteci tertibatı”, ayar çatalı olarak işlev görür, ton çubuğu takviyenin titreşimlerini güçlendirir ve uzatır. Bir pikap , titreşimlerini alıp elektrikli bir gitara benzer bir şekilde elektrik akımı uyandırarak dişin karşısında oturuyor.  Ayakla vurmanın temel mekanik hareketi harici bir güç kaynağınaihtiyaç duymaz ve Rhodes, bir amplifikatöre takılmadığında bile ses çıkarır, çünkü elektrikli bir gitar gibi zayıf olacaktır.

Bavul modeli Rhodes, dahili bir güç amplifikatörü ve piyanodaki çıkış sinyalini iki hoparlör arasında stereo olarak sarsan bir tremolo özelliğine sahiptir.  Bu özellik yanlışlıkla bazı modellerde ” Fender amplifikatörlerinde”etiketleme ile tutarlı olacak şekilde “pitch” olarak adlandırılan ” vibrato ” olarak etiketlenmiştir.

Rhodes bir piyano gibi mekanik çalışmasına rağmen, sesi çok farklıdır.  Çatalın ürettiği ses daha yumuşak bir ton rengine sahiptir, pine karşı konumun konumuna bağlı olarak değişir. İkisini birbirine yakınlaştırmak karakteristik bir “zil” sesi verir.  Enstrümanın sesi, benzer bir teknoloji kullanan Wurlitzer elektrikli piyano ile sık sık karşılaştırılmıştır, ancak çekiçler metal çetecilere çarpıcıdır. Wurlitzer, anahtarlar zor çalınırken önemli harmonikler üretirken, Rodos’un sahip olmadığı bir “ısırık” vererek Rhodes’un daha iyi bir sürdürülebilirliği var.

Tarihçe

Rhodes piyanonunun erken bir versiyonu, öğretmek için kullanılır

Rhodes 19 yaşındayken piyano öğretmeye başladı. 1929’da Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde okumayı bıraktı ve tam zamanlı öğretimle Büyük Bunalım’la ailesini destekledi. Bir öğretmen olarak, Amerika çapında popüler hale gelen klasik ve caz müziğini bir araya getiren bir yöntem tasarladı ve ulusal çapta bir saatlik bir radyo programıyla sonuçlandı. Rhodes, ömrü boyunca piyanoyu öğretmeye devam etti ve bugün Joseph Brandsetter liderliğindeki bir ekip tarafından piyano yöntemi öğretilmekte.

1942 yılına gelindiğinde, Rhodes, Ordu Hava Birliği’nde görev yapıyordu. Buradan hastanede savaştan kurtarılan askerlere terapi sağlamak için bir öğretim programı hazırlamaları istendi. Yeterince akustik piyanon temin edemediğinden, artı ordu parçalardan yapılabilecek bir minyatür elektrik modeli geliştirmeye karar verdiler. Rhodes, piyano dizaynı için bir hizmet ödülü kazandı ve 1950’lerde piyano öğretmenleri için modeli daha sonra üretime sundu. Geriye dönük olarak “Pre-Piano” olarak biliniyordu.

1959’da Rhodes, aletleri imal etmek için Leo Fender ile ortak girişim kurdu. Ancak Fender, pre-piyanonun daha yüksek tonlarından hoşlanmadı ve “Piano Bass” olarak bilinen alt 32 notayı kullanarak bir klavye basmasıyapmaya karar verdi. Enstrüman, sonraki Rodos piyanolarına ortak olacak, Fender amplifikatörleri ile aynı tolex gövde ve bir fiberglas üstü ile tasarıma girdi . Üstler, mevcut olması için her hangi bir rengin tedarik edildiği bir tekne imalatçısından geldi; Bunun sonucunda bir dizi farklı renkli piyano bası üretime geçti.

1960’lı 73 notalık Çamurluk Rodos Elektrikli Piyano

Çamurluk 1965 yılında CBS tarafından satın alındı. Rhodes şirketle birlikte kaldı ve ilk 73 model not aleti olan Fender Rhodes piyanoyu çıkardı. Enstrüman iki bileşenden oluşuyordu – piyano ve güç amplifikatörünü ve hoparlörü içeren ayrı bir muhafaza, eskinin altına yerleştirildi. Piyano bas gibi, siyah tolex bitmişti ve fiberglas üst geldi.  1960’ların sonlarında Fender Rhodes Celeste’nin iki modeli de piyasaya çıktı ve Fender Rhodes piyanonunun sırasıyla ilk üç veya dört oktavını kullandı. Celeste özellikle iyi satmadı ve örnekler bulmak artık zor.

Öğrenci ve Öğretim Görevlisi modelleri de 1960’ların sonlarında tanıtıldı. Sınıfta piyano öğretmek için tasarlandılar. Bir öğrenci modelleri ağının çıktısını bağlayarak, öğretmen eğitmen modelinde her öğrenciyi ayrı ayrı dinleyebilir ve onlara bir ses yedek parça gönderebilir. Bu, öğretmenin bireysel öğrencilerin ilerlemesini izlemesine izin verdi.

1970 yılında, 73 notalı Sahne Piyano, dört ayrılabilir bacak (Fender çelik pedal gitarda kullanılan), bir sürdürme pedalı ve tek bir çıkış jakı içeren mevcut iki parçalı stile daha hafif ve daha taşınabilir bir alternatif olarak sunuldu. Sahne herhangi bir amplifikatör ile kullanılabilse de, kataloglar Fender İkiz Reverb kullanımını önerdi. Daha eski stil piyano Sahnenin yanında satılmaya devam etti ve Suitcase Piano olarak değiştirildi, 88 nota modeliyle de piyasaya çıktı.

Rhodes Mk V, orijinal Rhodes şirketi tarafından piyasaya sürülecek en son model oldu.

1970’lerde mekaniğe çeşitli dahili değişiklikler ve gelişmeler yapıldı.  1975’te, 1975’te arp destekleri ahşaptan alüminyumya değiştirilirken, çekiç ipuçları düzenli bakıma olan aşırı ihtiyacı önlemek için keçe yerine neopren kauçuk olarak değiştirildi. Bu üretim daha ucuza rağmen, aletin rezonansını hafifçe değiştirdi. 1977’de güç amplifikatörü tasarımı 80’den 100 watt’a yükseltildi. Mk II modeli, 1979 sonlarında tanıtıldı; bu, en yeni Mk I modelleri üzerindeki kozmetik değişikliklerden ibaretti. Yeni bir 54-notalı model bu seriye eklendi.

Rhodes Mk III EK-10, CBS 1981’de ARP Instruments’u satın almadan önce 1980 yılında piyasaya sürülen bir kombinasyonlu elektrikli piyano ve synthesizer aleti idi. Mevcut osilatörleri ve filtreleri mevcut elektromekanik unsurların yanında kullandı. Genel etki Rhodes piyano ve aynı anda çalınan bir sentezleyiciydi. Enstrüman, özellikle 150 ünite Japonya’ya gönderildiğinde, yerel televizyon alımı ile etkileşime girdiğinde, sorunlu bir üretimle güvenilmezdi. Aynı anda pazarlanan yeni polifonik sentezleyicilere kıyasla, kapsam ve sese sınırlıydı ve çok az birim satıldı.

Orijinal şirket tarafından üretilen nihai Rhod, 1984’te Mk V idi. Diğer iyileştirmeler arasında, daha hafif bir plastik gövdeye ve her bir notayla dinamikleri değiştiren gelişmiş bir hareket vardı. Mark V, orijinal Rodos piyanolarının en kolay müzisyenleri konserlere nakletmesi.

Orijinal şirketteki Rodos piyanolarının üretilmesiyle ilgili en önemli sorunlardan biri, kalitenin çeşitliliğine neden olan enstrümanın seri üretime duyulan arzudandı. Koleksiyonerlerden ikinci el bir alet alırken dikkat etmeleri önerilir.

1983’te Rodos, CBS patronu William Schultz’a satıldı. 1985’de ana fabrikayı kapattı ve daha sonra bu işi 1987’de Roland’a sattı. Roland Rhodes adı altında dijital piyanolar üretti ancak Harold Rhodes, Danışma ya da onay vermeden yapılan araçlar.

Rhodes Mark 7, 2007’de piyasaya çıktı

Rhodes daha sonra 1997’de enstrümanın haklarını tekrar elde etti. Ancak bu süre zarfında hasta oldu ve Aralık 2000’de öldü. 2007 yılında yeniden kurulan Rhodes Music Corporation orijinal elektrikli piyanoların bir çoğaltılmasını tanıttı , Rodos Mark 7 deniyordu. Bu, Rodos’un kalıplanmış bir plastik muhafaza içine yerleştirilmiş bir versiyonuydu.

1970’lerin ve 1980lerin sonlarında Chuck Monte, Rhodes için “Dyno My Piano” olarak bilinen bir piyasa değişikliği yaptı. Çatalların alıcılara görece konumunu değiştiren, sesi değiştiren ve ek sinyal elektroniğini kullanarak çıkış sinyalini besleyen bir kolu vardı. Bu ses, Yamaha DX7 tarafından, 1980’lerde popüler olan bir yama ( DX7 Rhodes olarak bilinir) ile taklit edildi ve DX7 lehine birçok oyuncunun Rodos’tan vazgeçmesine neden oldu.

Kullanıcılar

Ray Manzarek 1968’de Kapılarla canlı Rhodes Piano Bass kullanarak performans gerçekleştirdi.

Bandolar 1965’de kurulduğunda Kapılar’ın Ray Manzarek Rhodes aletlerini kullanmaya başladı. Sağdan bir org çalarlarken sol eliyle bir piyano basında bas parçaları çaldı.  Ayrıca ” Storm Riders ” gibi daha sonraki stüdyo kayıtlarında tam boyutlu Rhodes oynadı. Manzarek daha sonra “Bay Rhodes klavye basını hazırlamamış olsaydı, Kapılar asla olmazdı” dedi.

Rodos piyanosu, özellikle Miles Davis’le oynayan birkaç sidemen için 1960’ların sonunda cazda popüler bir enstrüman haline geldi. Herbie Hancock enstrümana Davis ile bir görüşme yaparken 1968’de ilk karşılaştı. Hemen bir meraklı oldu, amplifikasyonun piyanoya kıyasla gruplar halinde çok daha kolaylıkla dinlenebileceğini belirtti. Hancock önümüzdeki birkaç yıl içinde bir wah wah’la oynarken de dahil olmak üzere Rhodes’la denemeye devam etti. Bir başka eski Davis asistanı olan Chick Corea , Weather Report’un kurucusu Joe Zawinul’un yaptığı gibi, 1970’lerde Rhodes’u belirgin bir şekilde kullanmaya başlamıştır.  1969’lardan Sessiz Bir Yoldan ve Bitches Brew’dan itibaren Rhodes, Davis’in kayıtlarında 1970’lerin ortalarına kadar en tanınmış klavye haline geldi.  Vince Guaraldi , 1968’de bir Rhodes kullanmaya başladı ve bir piyano ve bir Rhodes ile gezdi. A Charlie Brown Noel ve diğer Yerfıstığı / Charlie Brown filmleri için soundtrack müziği ile özellikle dikkat çekti.

Billy Preston , Music Radar dergisi tarafından “Rhodes’in Cetveli” olarak tanımlandı ve 1969’da Beatles’ın çatı konserinde ve grubun hit ” Get Back ” adlı single’ında oynadı.  Stevie Wonder’ın 1970’lerden kalma kayıtları, çoğunlukla Hohner Clavinet’in yanısıra Rodos’u oynuyor. Donny Hathaway düzenli olarak Rodos’u kullandı. Afrika kökenli Amerikan istasyonlarında mevsimlik radyo oyunu alan ” This Christmas ” adlı hit single’ı enstrümanın göze çarpan bir kullanımını yapıyor.  Wurlitzer oynamak için daha iyi bilinen Ray Charles , Blues Brothers filminde ” Shake a Tailfeather ” adlı performansıyla Rodos’u canlandırdı.

Steely Dan’ın Donald Fagen , grubun kariyeri boyunca Rhodes’u düzenli olarak kullanıyor.  Rodos’u bütün solo albümlerinde kullandı ve 1994’ten bu yana tur performanslarından her birinde oynamaya devam ediyor.

Enstrüman, Bob James’in komedi dizisinin takımı olan “Angela” daki enstrümantal temayı içeriyor. Air France grubu, kayıtlarında Rhodes piyanonunu düzenli olarak kullanıyor.

*** Org (Erganun)

Org, ismini latince “Organum”dan alır, Türkçedeki gerçek ismi ise Rumca’daki “Orğanôn” kelimesinden gelen “Erganun”dur. Orgda Ses, körükle verilen havanın tahta veya metal borulardan geçerken üflemeli çalgılarda olduğu gibi içerdeki hava sütunlarını titreştirmesiyle elde edilir. Klavyeli ve pedallı bir enstrumandır. Değişik ses tonları ve notalar piyanoda olduğu gibi tuşlarla denetlenir. En çok bilinen türü kilise orgudur.

Enstruman, klavyedeki tuşlar basılı kaldığı sürece ses verir. Parmaklarla uygulanan kuvvetin sesin dinamik aralığını değiştirmediği enstruman buna rağmen tını ve ses yüksekliği açısından geniş bir aralığa sahiptir. Beş katlı bina yüksekliğinde orglar bulunmaktadır. Batı klasik müzik tarihinin en eski enstrumanlarından biri olan org, önceleri daha çok hristiyanlık ile bağlantılıydı.

İlk yapımı çok eski yüzyıllara uzanıp (MÖ 150-200 yıllarında) Mısır da Ktesibios adında birinin Pan Flavtası’nın çok büyüğünü su gücüyle çalıştırarak sesler elde ettiği ve böylelikle ilk su orgunu yaptığı söylenir. M.S. III. Yüzyıla doğru Hydraulis adını alan su orglarında kullanılan su basıncı; yerini hava basıncına bıraktı ve ardından “register” olarak adlandırılan ve ses özelliklerinin değişimini sağlayan düzen bulundu. 18.ci yya kadar üç tip org varlığını sürdürdü; Portatif Org, Pozitif Org, Büyük Org. Klasik org Avrupalı yapıcılar elinde gelişerek 13-14ncü yy sonlarında bugünkü biçimine ulaşmıştır. İlk olarak tiyatrolarda ve sirklerde kullanılan ve dindışı müzik çalgısı olan org; Roma İmparatorluğu döneminde bütün batı dünyasına yayıldı. 10ncu yydan başlayarak, çok sesli yapıtların çoğalmasıyla da birlikte dindışı müzik alanından kilise müziği alanına kaydı. Uzun süre kilise müziğinde kullanılan bu çalgı, sonraları dindışı müziğin de en yetkin çalgıları içinde yer almıştır. Kilise orgcusu olarak çalışan büyük besteciler sayesinde, org için çok güzel yapıtlar oluşturulmuş, sayıları binleri aşan bir org dağarı doğmuştur. Laurens Hammond’ un elektrikli orgu yapmasıyla, en kullanışlı biçimine ulaşmıştır. İlk kez 1934’te ABD’de yapılan elektronik orgda borular ve hava mekanizması bulunmaz; sesler elektronik olarak üretilir.

Org; yapıldığı zaman, para, konulduğu yer, akustik niteliği, görev çeşidi ve yapımcısının yeteneği gibi nedenlerle çeşitli sorunları olan bir çalgıdır. Bu nedenleri saymaktan amaç, org çalıcısının iyi bir sonuç elde edebilmek için çalacağı orgu tanıması gereğidir. İyi bir org öğrenimi için; a) Sağlam bir kulak duyuşu olmak, b) Fiziki kusurları bulunmamak, c) Orgun sandalyesine oturulduğunda, ayağa kalkmadan elleri uzak tuşlara götürebilecek yeterli yaşta bulunmak (ellerin büyük, kolların uzun olması kolaylık sağlar), d) Fedaileri iyi kullanabilmek, e) İyi bir piyano çalıcısı olmak, gibi koşullar aranılır. Öğrenim dönemi mutlaka iyi bir öğretmenin denetiminde yapılmalıdır. Armoni ve kontrpuvan bilmek gereklidir. Fiziki koşullar uygun ise, orga başlama yaşı on beş ya da, on altı olabilir. Günlük çalışma, dört saati geçmemeli ve bu çalışma aralar verilerek yapılmalıdır. Bir oturuşta dört saat çalışmak yararsız ve yorucudur.

Genel Yapı

Org, küçük ve büyük ses borularından oluşur. Pedallar borulara hava gönderirken, dokunaklar da, ait oldukları borulardan istenilen seslerin elde edilmesini sağlar.

Orgu meydana getiren öğelerin büyük bölümü dışarıdan görülmez. Büyük orgun ve Pozitif orgun son derece süslü olan 2 büfesi; çağdaş orglarda ise büyük borular aşağı yukarı bütün mekanizmayı ve çok sayıda boruyu gizler. Org mekanizması konsol, klavyeler, register düğmeleri ve klavye ve boru takımlarının uyuşumunu sağlayan sistemlerden oluşur. Bir orgda 1 – 5 arasında değişen el klavyesi ve buna ek olarak tuşlardan yapılmış olan ve ayaklarla kullanılan pedal klavyesi bulunur. Klavyeler büyük org, pozitif, recitativo, yankı ve bombarda klavyeleri olarak isimlendirilir.

Org boruları metal ya da tahtadan yapılırlar, farklı boylara sahiptirler. Hava kasası ya da somya’nın üzerinde, ağızları hava almaya uygun biçimde altta olmak üzere, düşey biçimde sıralanmışlardır. Borunun boyu kısaldıkça verdiği ses tizleşir. Boruların öteki ucu kapalı ya da açık olabilir. Ucu kapalı bir boru, iki katı uzunluktaki ucu açık bir boru ile aynı sesi verir. Org büfesinin içinde çok sayıda boru vardır; bunlar dudaklı (çentikli) borular ve dilli borular olmak üzere iki gruba ayrılır. Çentikli boruların işleyişi sıradan bir düdük gibidir. Hava kasasından gelen hava, borunun içindeki çentikten geçerken titreşir ve flüt sesine benzeyen bir ses çıkarır. Çentik­li borulardan sayıca daha az olan dilli borula­rın içinde hava sütununu titreştiren, metalden bir dilcik (kamış) vardır. Büyük orglarda birden fazla boru takımı olabilir. Bir boru takımı, aynı yapıda olan ve aynı tınıyı verebilen borular bütünüdür, boru takımları da dip, değişim ve dilli olarak adlandırılan üç aileden oluşur.

Orgun boruları, oldukça karmaşık bir yapıya sahip büyük bir kutu olan somya’ya yerleştirilir. Bu şu şekilde gerçekleşir; boruların ayakları, somya üzerine vidalanmış olan uzun tahta parçalarındaki deliklere girer. Borular dikey olarak dizilir. Somya tabanı ise havanın basınç altında tutulduğu ve gerektiğinde registerler yoluyla borulara gönderildiği bölmedir.

Konsol, ses tonları ve notaların denetlenmesi için gereken düzenek­leri içerir. Orgun klavyesi, piyanodaki gibi tuşlardan oluşur ve pedal takımıyla birlikte boru takımlarını yönetir. Her tuş, aynı notayı farklı tınılarla seslendiren birkaç boruyla bağ­lantılıdır. Büyük orglarda birden çok klavye ve pedal takımı vardır. Klavyenin sağında ve solunda ses denetle­me düğmeleri bulunur. Bu düğmeler, boru takımlarının körükten gelen basınçlı havayla ilişkisini sağlayan tahta sürgülere bağlıdır. Ses elde etmek istenilen boru takımının altındaki sürgünün düğmesini çekmek suretiyle borula­rın ağzını açılır ve içeri hava girmesi mümkün kılınır. Klavyedeki tuşlara basınca da hava kasasından gelen havanın borunun içinde titreşmesiyle ses elde edilir. Orgcu düğmeyi ittiğinde sürgü geri kayar ve borunun ağzını kapatarak sesin kesil­mesini sağlar.

Gelişimi

Ortaçağda org üç biçimde bulunur: portatif org (nymphaion), pozitif org, solo çalgı olarak kullanılan büyük org. 13. yüzyılda kromatik tuşlar ve tek klavye için kolektif supaplar kullanılmaya başlandı. 14. yüzyıl sonunda yapılan ekler; pedalye, ikinci el klavyesi, pedalda bağımsız ses dizileri ve yaylı kasanın yerini alan düğmeli kasadır. Klavyelerde tuş sayısı arttı; el klavyelerinde 35ten 61e, pedalyede ise 12’den 32’ye çıktı. Boru takımlarının tını aileleri olan dip, değişim ve dilli; Rönesans sırasında sayı ve çeşit bakımından genişledi. Organum Plenumda bütün dip boruları birleştirildi ve bunlara yeni diziler katıldı. Solo boruları eklendi (nasard, flüt, kromorn, trompet, kornet). 17nci yüzyılda bir recitativo yarım klavyesi, daha sonra dip, karma, üst kornet, obua ve insan sesi borularından meydana gelen bir yankı yarı klavyesi ortaya çıktı. Bu yarı klavyenin fonksiyonu bazı şarkıları değerlendirmek veya büyük orgun çıkardığı gür seslere pianissimo olarak karşılık vermekti. 18nci yüzyılda bombarda denilen tam bir klavye daha eklenince güçlü dil takımı esas klavyeden ayrıldı. Çoğalan boru takımlarından dolayı artan basınçlı hava ihtiyacını karşılamak amacıyla köşeli körüklerin yerine sürgülü körükler getirildi.

Klasik çağda ünlü büyük org yapımcıları yetişti. Romantizmin etkileri ise 1840’lardan itibaren orgda kendini göstermeye başladı. Org yapımcıları yeni müzik estetiğine uygun çalgılar yapmak ve aynı zamanda ayrıca çalgının yüzyıllar boyu adeta kökleşmiş olan dini niteliğini değiştirmek istiyorlardı. Bu dönemde çok sayıda mekanik yenilik geldi. Bunlardan bazıları Barker kolu, denkleştirici, kıvrımlı körük takımı, sese denge sağlayan sarsıntı önleyiciler ve tıkaçları kutuların içinde bulunan somyalardır. 19. Yy.da orkestra çalgılarının seslerini taklit eden yeni boru takımları çıktı: viola de gamba, armonik flüt, İngiliz kornosu, klarnet ve benzeri. Somya üzerindeki basıncı kuvvetlendirerek ses gücünü artıran solo klavyesi ve bunun yanında daha kullanışlı pedal ve konsol takımı da getirilen yeniliklerdendir. Son olarak 1865’te Peschard, somyayı elektrikle çalıştırmayı denemeye karar verdi. Hava basınçlı çekiş sistemi özellikle A. Cavaillé-Coll tarafından kullanıldı. Bazı org yapımcıları ise senfonik müziğe daha uygun orglar yapabilmek için tüp sisteminden yararlandı. Romantik çağın bu yeni geliştirilmiş orgu konser salonlarında ve kiliselerde 1914’e kadar yaşadı; ancak o tarihlerde J. S. Bach’ın ve eski ustaların org eserleri bulundu ve yayınlandı. Bu durum eski klasik orga dönüşü gerektirdi; elektriğin getirdiği yeniliklere ve tüp sistemi sayesinde konsol borularının kasaya daha kolay çekilebilmesine rağmen çekmede daha çok mekanik çekim sistemi uygulandı. 1930’da Cavaillé-Coll’un mekanik yenilikleriyle 17nci yüzyıl estetiğini bağdaştıran yeni klasik bir org sistemi ortaya çıktı. Bu sistem ile hazırlanan orgların bazılarına dip boru takımlarının üzerine yerleştirilen ve hafif bir basınçla öten bir organum plenum, bazılarına kornet sesine yaklaşan ayrıntılı supaplar, diğerlerine ise Alman, Fransız, İspanyol şarkılarında olduğu gibi çeşitli ses tınılarına sahip parlak sesli diller eklendi. Elektrik, hava basıncı veya mekanik düzenekler büyük orgların kullanımını kolaylaştırdı; pes veya ince oktavların ikilenmesi ise gereksiz görüldüğünden kaldırıldı.

Hammond Organı

Hammond organı
Hammond C-3 organı
Üretici Firma	Hammond Organ Şirketi (1935-1985) Hammond Organ Avustralya (1986-1989) Hammond-Suzuki (1989’dan bugüne)
Tarih	1935-1975 (ayar çark modelleri) 1967-1985 (transistör modelleri) 1986’dan bugüne (dijital modeller)
Fiyat	1,193 dolar (Model A, 1935) 2,745 ABD Doları (Model B-3, 1954)
Teknik Özellikler
Çok Seslilik	Tam
Osilatör	Tonewheel
Sentez Türü	Katkı
Etkileri	Vibrato, koro, reverb, harmonik vurma
Giriş çıkış
Tuş Takımı	2 × 61 notalı kılavuzlar, 25 notalı pedallar (konsollar) 2 × 44 notalı kılavuzlar, 13 notalı pedallar (spinetler)
Harici kontrol	Hammond Ton Kabinine veya Leslie hoparlörüne Amphenol konektörü

Hammond organı Laurens Hammond ve John M. Hanert  tarafından icat edilmiş ve ilk kez 1935 yılında üretilen bir elektrikli organtır .  Birçoğu çeşitli sesleri tanımlamak için sürgülü çeki çubukları kullanan çeşitli modeller üretilmiştir. 1975 yılına kadar, Hammond organları, bir elektromanyetik pikap yakınında bir metal tonwheel döndürerek bir elektrik akımı yaratarak ve daha sonra bir hoparlör dolabını sürdürebilmek için bir yükseltici ile sinyali güçlendirerek ses üretti. Yaklaşık 2 milyon Hammond organı üretildi. Organ, yaygın olarak Leslie hoparlörüyle birlikte kullanılır ve Leslie hoparlörü ile birlikte kullanılır.

Organ, başlangıçta Hammond Organ Şirketi tarafından rüzgarla çalışan boru organına veya piyano yerine daha düşük maliyetli bir alternatif olarak kiliselere satıldı ve satıldı. Organ orkestrası içindeki profesyonel caz müzisyenleriyle, Hammond organına odaklanmış küçük bir grupla hızla popüler oldu. Organ triolarının caz kulübü sahipleri tarafından işe alınması, organ triolarının büyük bir grup işe almanın çok daha ucuz bir alternatifi olduğunu buldu. Jimmy Smith’in ek harmonik vurma özelliğiyle Hammond B-3’ü kullanması, bir nesil organ oyuncusuna ilham kaynağı olmuş ve 1960’lı ve 70li yıllarda ritim, blues , rock ve reggae’de kullanımı yaygınlaşmıştır. Progresif kayaçta önemli bir alet olmak.

Hammond Organ Şirketi, ton fener organlarını terk ederek ve entegre devreler kullanarak imalat araçlarına geçtikçe 1970’lerde maddi olarak mücadele etti. Bu enstrümanlar, tonewheels’ler kadar müzisyenlere daha fazla sevimli değildiler ve şirket 1985’de işini bitti. Hammond adı, en popüler tonaj makaralı organların dijital simülasyonlarını üretmek üzere ilerleyen Suzuki Müzik Enstrümanı Kurumu tarafından satın alındı. Bu, modern dijital teknoloji kullanılarak orijinal B-3 organının doğru bir şekilde rekreasyonunu sağlayan 2002’de “Yeni B-3” ün üretiminde doruğa ulaştı.

Hammond-Suzuki profesyonel oyuncular ve kiliseler için çeşitli organlar üretmeye devam ediyor. Korg , Roland ve Clavia gibi diğer şirketler, orijinal ayar çark organlarının daha hafif ve taşınabilir öykünmelerini sağlamada da başarılı oldu. Bir tonahabın Hammond sesi, Native Instruments B4 gibi modern bir yazılım kullanılarak taklit edilebilir.

Özellikler

Bir takım ayırt edici Hammond organ özellikleri genellikle piyano veya synthesizer gibi diğer klavyelerde bulunmaz. Bazıları bir boru organına benzer, ancak diğerleri cihaza özgüdür.

Klavyeler ve Pedallar

American Guild of Organists pedalboard’unun aksine, Hammond’un bir konsolu normal olarak 25 pedal içerir.

Hammond organlarının çoğunda el kitapları adı verilen iki adet 61 notalı (beş oktavlı ) klavye vardır. Boru organ klavyelerinde olduğu gibi, iki kılavuz birbirine yakın iki seviyede düzenlenmiştir. Her biri, bir Hammond üzerinde bir tuşa bastığınızda, sesi serbest bırakılana kadar sürekli oynatması dışında bir piyano klavyesine benzer şekilde düzenlenirken piyano ile notanın ses düzeyi azalır. Sesin herhangi bir derecede veya hafifçe basıldığından bağımsız olarak (piyanonun aksine) ses farkı olmaz, böylece genel ses bir pedalla kontrol edilir (“şişme” veya “ifade” pedalı olarak da bilinir). Her el kitabındaki tuşların, oyuncuların bir piyanodan daha kolay geçiş yapmalarını sağlayan hafif bir eylemi var. Hammond tuşlarının piyano ve boru organ anahtarlarının aksine, genelde “şelale” tarzı olarak anılan düz bir ön profil bulunur. Erken Hammond konsol modelleri keskin kenarlara sahipti, ancak B-2’den başlayarak üretime daha ucuz oldukları için bu parçalar yuvarlandı.  B-3s ve C-3s üzerindeki yedek parçalar için daha ideal hale getiren şelale anahtarları M serisi şövale de vardı, ancak daha sonra şimet modellerinde bulunan şelale anahtarlarını andıran “dalış tahtası” tarzı tuşlar vardı bir kilise organı.  Modern Hammond-Suzuki modelleri şelale tuşları kullanıyor.

Hammond konsol organları, bas notaları için ahşap bir pedal ayak ile çalınır. Çoğu konsol Hammond pedalının 25 notası vardır, alt notaya düşük C, üst notanın orta C yerine iki oktav daha yüksektir. Hammond, 25 notadan oluşan bir pedalı kullandı çünkü kilise borusu organlarında kullanılan geleneksel 32 notlu pedallarda, ilk yedi notun nadiren kullanıldığını keşfetti. Hammond Konser modelleri E, RT, RT-2, RT-3 ve D-100, 32 nota Amerikan Organları Gurubu (AGO) pedalonunun orta notanın üstünde G’ye çıkmasını sağladı.  RT-2, RT-3 ve D-100 ayrıca kendi ses kontrolüne ve çeşitli diğer özelliklere sahip ayrı bir solo pedal sistemi içeriyordu.  Spinet modellerinde 12 ya da 13 notalı minyatür pedallar bulunur.

Çekmeceler

Bir Hammond’daki ses , bir ses karıştırma tahtasında faderalara benzer, çeki çubuklar kullanılarak değiĢtirilir

Bir tekerleği Hammond organı üzerindeki ses, çekiş kollarının manipülasyonu ile çeşitlidir. Bir çatı çubuğu, bir ses karıştırma tahtasındaki bir fader’e benzer şekilde, belirli bir ses bileşeninin ses seviyesini kontrol eden bir metal kaydırıcıdır. Bir çekme çubuğu art arda çekildiğinde, ses seviyesini artırır. Süre boyunca itildiğinde, ses sıfıra indirilir.

Çekme çubuğunun etiketlenmesi, boru organlarının durdurma sisteminden kaynaklanır; buradaki borunun fiziksel uzunluğu, üretilen zift ile aynıdır. Çoğu Hammond, el kitabına göre dokuz çeker içerir. “8 ‘ile işaretlenmiş çekme çubuğu, oynatılan notun temelini oluşturur,” 16 “işaretli çekme çubuğu bir oktavtır ve” 4’ “,” 2 ‘”ve” 1 “işaretli çekme çubukları bir, ikidir ve sırasıyla üç oktav. Diğer çekmeceler, notanın çeşitli diğer harmonikleri ve altharmoniğini üretir. Her bir çekme çubuğu, flüt veya elektronik osilatör benzeri nispeten saf bir ses üretirken, deşarj çubuklarını farklı miktarlarda karıştırarak daha karmaşık sesler yaratılabilir.

Bazı çekmece ayarları bilinen ve bazı müzisyenlerle ilişkilendirilmiştir. Çok popüler bir ayar 888000000’dur (diğer bir deyişle, “16”, “5   _1/3 ‘”ve” 8 “” tamamen çıkarıldı) ve “klasik” Jimmy Smith sesi olarak tanımlandı.

Presets

Hammond organındaki ön ayar tuşları ters renklidir ve kılavuzların soluna yaslanır.

Çeki çubuklarına ek olarak, birçok Hammond tonuş omralı organ modelleri ayrıca önceden ayarlanmış çekme çubuğu kombinasyonlarını bir düğmeye basarak hazır hale getiren hazır ayarlar içerir. Konsol organlarının her bir kılavuzun solundaki bir oktav ters renkli tuşları (doğal, siyah, keskin ve daire beyazdır) vardır ve her tuş ön ayarı etkinleştirir; en sol tuş (C), aynı zamanda iptal tuşu olarak da bilinir, tüm hazır ayarları devre dışı bırakır ve bu kılavuzdan gelen hiçbir ses gelmez. En sağdaki iki hazır tuş (B ve B ♭ ), diğer hazır ayar tuşları dahili olarak önceden ayarlanmış panele kablolanmış olan önceden seçilmiş çekme çubuğu ayarlarını üretirken, ilgili kılavuz için ilgili çizgi çubuklarını etkinleştirir.

Vibrato ve Koro

Hammond organları, bir not çalınırken zift üzerinde küçük bir varyasyon sağlayan ve bir notanın sesinin biraz farklı ve farklı bir zeminde başka bir sesle birleştirildiği koro etkisi sağlayan yerleşik bir vibrato efektine sahiptir.Bilinen en iyi vibrato ve koro sistemi V1, V2, V3, C1, C2 ve C3 (yani üç vibrato ve koro) altı ayarından oluşur ve bunlar döner düğme ile seçilebilir. Vibrato / koro her kılavuz için bağımsız olarak seçilebilir.

Harmonik vuruş

B-3 ve C-3 modelleri arp , ksilofon ve marimba’nın vurmalı seslerini taklit etmek üzere tasarlanan “Harmonik Perküsyon” kavramını ortaya koydu. Seçildiğinde, bu özellik, bir tuşa basıldığında çürüyen bir ikinci veya üçüncü harmonik ton vuruşu çalar. Seçilen perküsyon harmoniği söner ve oyuncuya seçilen kalıcı ses tonlarını çekmecelerle bırakır. Bu perküsyon efekti hacmi normal veya yumuşak olarak seçilebilir. Harmonik Perküsyon, yalnızca tüm notalar serbest bırakıldıktan sonra tekrar tetiklenir; bu nedenle, legato pasajları efekti yalnızca ilk nota veya akor üzerine çalar; Harmonik Perküsyonu benzersiz bir şekilde “tek tetikli, çok sesli” bir efekt haline getirir.

Başlat ve Çalıştır Anahtarları

Konsol Hammond organları B-3 gibi iki anahtar gerektirir; Marş motorunu çalıştırmak için “Start” ve ana tonajlı jeneratörü çalıştırmak için “Run” tuşunu kullanın.

Bir Hammond organının sesi üretmeden önce, düğmeleri çalıştıran motorun hızı gelmelidir. Çoğu modelde, bir Hammond organı başlatmak iki anahtar içerir. “Start” anahtarı, yaklaşık 12 saniye çalışması gereken bir marş motorunu döndürür. Ardından, “Çalıştır” düğmesi yaklaşık dört saniye açıktır. Daha sonra “Başlat” anahtarı serbest bırakılır, böylece organ ses üretmeye hazır olur.  Bununla birlikte, H-100 ve E serisi konsollar ile L-100 ve T-100 şınnet organlarının kendi kendine çalışan bir motoru vardı ve bu sadece tek bir “Açık” şalteri gerektiriyordu. Hammond organında “Çalıştır” düğmesini kapatıp tekrar açarak bir adım bükümü efekti oluşturulabilir.Bu, kısaca jeneratörlere olan gücü keserek yavaş bir tempoda ilerlemelerine ve kısa bir süre daha düşük bir aralık oluşturmalarına neden oluyor. Hammond’un Yeni B3’ü, dijital izlemeye rağmen bu efekti taklit etmek için benzer anahtarlar içeriyor.

Tarihçe

Hammond organının teknolojisi, 1897’de Thaddeus Cahill tarafından kurulan bir araç olan Telharmonium’dan elde edilir. Telharmonium, teller üzerinden iletilebilen tonlar üreten döner elektrik alternatörleri kullandı. Alet hacimli, çünkü alternatörler yeterince yüksek bir sinyal için yüksek voltaj üretmek için yeterince büyük olmalıydı. Hammond organı bu sorunu bir amplifikatör kullanarak çözdü.

Laurens Hammond, Cornell Üniversitesi’nden 1916’da mekanik mühendislik diploması ile mezun oldu. 1920’lerin başında, 1928’de kendi işini başlatmak için Hammond Saat Şirketi için yeterli satış sağlayan, bahar odaklı bir saat tasarladı. Saatlerin yanı sıra, onun icatları arasında üç boyutlu camlar ve otomatik köprü tablası karıştırıcısı vardı. Bununla birlikte, 1930’lu yıllarda Büyük Depresyon süreci devam ettiğinde, köprü masalarının satışları azalmış ve ticari olarak başarılı bir ürün için başka yerlere bakmaya karar vermiştir. Hammond, elektrikli saatlerinin hareketli dişlilerini ve ses tonlarını dinleyerek tonuşunu veya “phonic wheel” i yaratmak için esin kaynağı oldu. Satın aldığı ikinci el bir piyanodan 15 dolarlık biriktirdi ve telaharmonyaya benzer bir biçimde bir ton flaş jeneratörü ile kombine etti, ancak çok daha kısa ve daha kompakt olmasına rağmen. Hammond bir müzisyen olmadığından, şirketin yardımcısı sayman WL Lahey’den istediği organ sesini elde etmesine yardım etmesini istedi. Maliyetleri düşürmek için Hammond kilise organlarında standart 32 yerine 25 nota sahip bir pedal taktı ve hızlı bir şekilde fiili bir standart haline geldi.

Hammond, 24 Nisan 1934 tarihinde, şahsen Hanert tarafından patent bürosuna teslim edilen “elektrikli bir müzik enstrümanı” için 1.956.350 ABD Patenti açtı ve hemen üretim yapabileceklerini ve Chicago’da yerel istihdam için iyi olacağını söyledi . Buluş Nisan 1935’te kamuoyuna açıklandı ve ilk model olan Model A, o yılın haziran ayında kullanıma sunuldu. 1750’den fazla kilise, imalatın ilk üç yılında bir Hammond organı satın aldı ve 1930’ların sonuna kadar her ay 200’den fazla araç üretiliyordu. Profesyonel müzisyenlerle yapılan tüm başarısı için, orijinal şirket, esas olarak Hammond’un içinde yeterli para olduğunu düşünmediği için, bu pazardaki ürünlerini hedef almadı.  Hammond Organ Company, ömründe tahmini olarak iki milyon araç üretti; bunlar “muhtemelen şimdiye kadar yapılmış en başarılı elektronik organlar” olarak tanımlanmıştır. 1966 yılında tahminen 50.000 kilise bir Hammond kurmuştu.

1936’da Federal Ticaret Komisyonu (FTC), Hammond Company’nin “boru organının tüm ton rengini” üretebileceği de dahil olmak üzere, kuruluşu için yapılan reklamlarda “yanlış ve yanıltıcı” iddialar verdiğini iddia eden bir şikayet etti. Şikayet, Chicago Rockefeller Şapeli Üniversitesinde 75.000 $ değerinde Skinner boru organına karşı yaklaşık 2600 dolar mal olan bir Hammond’u çukurluğa sokan bir dizi işitsel testi içeren uzun işitme işlemlerine neden oldu. Sesli testler sırasında, bir grup müzisyen ve sıradan adam, aletleri birbirinden ayırmaya çalışırken, sürekli sesler ve müzik eserlerinden alıntılar elektrikli ve borulu organlarda çalındı. Hammond avukatları, test dinleyicilerinin zamanın yarısı kadar yanlış veya tahminde bulunulduğunu savundu; FTC’ye tanıklar, Hammond çalışanlarının Skinner organını haksız yere Hammond’a benzer şekilde manipüle ettiğini iddia etti. FTC, 1938’de Hammond’a bir dizi reklam talebini “durdurma ve iptal etme” talimatı verdi; bunun enstrümanı 10.000 dolarlık bir boru organına eşitti. FTC kararından sonra, Hammond, duruşmaların, şirketin “gerçek”, “ince” ve “güzel” müzik üreten iddialarını savunduğunu iddia etti. Bunların her biri, FTC’nin orijinal şikayetinde belirtilmiş ancak ” durdur ve çek “emrini verdi. Hammond, duruşma şirketinin pahasına olmasına rağmen, bununla birlikte “bunun sonucunda masrafını karşılayacak ek organlar sattık” şeklinde çok fazla tanıtım yaptığını iddia etti.

Hammond organının başarısının önemli bir bileşeni bayiliklerin kullanılması ve topluluk duygusu idi. Birkaç özel organ bayisi ABD’de iş kurdu ve iki ayda bir bülten olan The Hammond Times , abonelere gönderildi. Reklamlar, bir çocuğun oynadığı ortamda aileyi evin bir merkez noktası olarak göstermeye ve çocukların müzik öğrenmeye teşvik etmeye çalıştıkları bir araç gibi etrafında toplanmış ailelere gösterme eğilimindeydi.

Tonerin Organları

Hammond organları, orijinal şirket tarafından imal edildiği gibi iki ana gruba ayrılabilir:

• Konsol organlarında iki 61 notlu el kitabı ve en az iki oktavlık bir pedal bulunur. Çoğu konsolda dahili bir güç amplifikatörü veya hoparlörü yoktur, bu nedenle harici bir amplifikatör ve hoparlör kabini gereklidir.
• Spinet organlarının iki 44 notalı kılavuzları ve bir oktav pedalına, ayrıca bir dahili güç amplifikatörüne ve hoparlör setine sahip olması.

Konsol Organları 

B-3 1954’ten 1974’e kadar üretilen en popüler Hammond organıydı

Haziran 1935’te üretimin ilk modeli Model A idi. İki adet 61 tuşlu el kitabı, 25 tuşlu bir pedal, bir ifade pedalı, 12 geri vites, tüm konsol konsolları Hammonds’ta standart olarak bulunan özelliklerin çoğunu içeriyordu. Renkli önceden ayarlanmış tuşlar, her el kitabı için iki takım çekme çubuğu ve birer de pedallar için birer çekme çubuğu seti.

Hammond’un sesinin bir boru organını doğru bir şekilde taklit edebilecek kadar zengin olmadığı endişelerine değinmek için, model BC, Aralık 1936’da piyasaya sürüldü. Bir ikinci ton makaralı sistemin geneline biraz keskin veya düz tonlar eklediği bir koro jeneratörü dahil edildi. her notanın sesi. Kabine bunun için daha derin yapıldı. Eski Model A üretimi durduruldu, ancak eski model Ekim 1938’e kadar AB olarak varlığını sürdürdü.

Hammond organının kilisenin yerine eve estetik açıdan daha elverişli olduğuna dair eleştiri, Eylül 1939’da C modelinin kullanılmasına yol açtı. AB ya da BC ile aynı iç kısımları içeriyordu, ancak cephe ve yanları “tevazu panelleri” ile örtüyordu ” Bir etekte oynarken bayan organistlerin bacaklarını örtmek için, genellikle bir kilise organı cemaatin önüne yerleştirildiğinde göz önünde bulundurulmalıdır. C modeli koro jeneratörünü içermedi, ancak dolabın içine monte edilecek yer vardı. Eşzamanlı model D, önceden yüklenmiş bir koroda yer alan bir C modeli idi.Vibrato sisteminin gelişimi, 1940’ların başında gerçekleşti ve II . Dünya Savaşı’nın bitmesinden kısa bir süre sonra üretime başladı. Çeşitli modeller BV ve CV (sadece vibrato) ve BCV ve DV (vibrato ve koro) idi.

Konser Modeli E, kilise için tasarlanmış ve tam 32 notalık bir pedalı bulunuyor.

1949 yılında piyasaya sürülen B-2 ve C-2, her bir el kitabında ayrı ayrı vibrato’nun etkinleştirilmesini veya devre dışı kalmasını sağladı. 1954’te B-3 ve C-3 modelleri ek harmonik vurma özelliğiyle piyasaya sürüldü. Hammond’un bunları değiştirmeye yönelik çeşitli girişimlerine rağmen, bu iki model popüler kaldı ve 1975’lerin başından itibaren sürekli üretimde kaldı.

Hammond, daha özel olarak kilise pazarına hitap etmek için Temmuz 1937’de Konsantre Model E’yi tanıttı. Bu sette 32 notlu bir pedal paneli ve ayaklı pistonlar olarak bilinen dört elektrikli anahtar bulunuyordu ve çeşitli sesler ayak tarafından seçilebiliyordu. E modeli, 1949 yılında tam boyutlu pedal panelini kullanan RT modeli ile değiştirildi, ancak aksi taktirde dahili olarak B ve C modelleriyle aynıydı. Sırasıyla B-2 / C-2 ve B-3 / C-3 ile uyumlu olarak sırasıyla RT-2 ve RT-3 modelleri ortaya çıktı.

H-100, B-3’ün yerine geçmek için başarısız bir girişimdi.

1959 yılında Hammond A-100 serisini tanıttı. B-3 / C-3’ün kendi iç içe geçmiş bir versiyonudur, dahili bir güç amplifikatörü ve hoparlörleri vardır. Organ, çeşitli model şasilerde üretildi, spesifik model numarasının son iki basamağı aletin stilini ve kaplamasını belirledi. Örneğin A-105, “hafif meşe veya cevizde Tudor tarzı”, A-143 ise “sıcak vişne kaplaması, Erken Amerikalı stil” idi. Bu model numaralandırma şeması daha sonra ortaya çıkan birkaç diğer konsol ve şöntet organları serisi için kullanılmıştır. RT-3’ün kendine yeten bir versiyonunu sağlayan D-100 serisi, 1963’te izledi.

E-100 serisi, 1965 yılında piyasaya sürülen A-100’ün manuel başına yalnızca bir set çekme çubuğu, düşük bir hazır ayar sayısı ve biraz daha farklı bir ton üreteci bulunan, maliyeti düşürülen bir versiyondu.  Bunu, yeniden tasarlanmış bir tonwheel jeneratörü ve çeşitli diğer ek özellikler içeren H-100 serisi izledi. Ne yazık ki organ iyi bir şekilde üretilmedi ve güvenilmez olduğu için itibar gördü. Hammond servis mühendisi Harvey Olsen, “[H-100’ler] çalıştıklarında çok iyi ses çıkarıyorlar, ancak sert meraklılar ona dokunmayacak” dedi.

Spinet Organları

L-100 spinet özellikle İngiltere’de popülerdi.

Enstrüman başlangıçta bir kilisede kullanılmak üzere tasarlanmış olsa da, Hammond amatör ev pazarının çok daha kârlı bir iş olduğunu fark etti ve 1940’ların sonunda şok metal organları üretmeye başladı. Birleşik Devletlerin dışında, konsollardan daha fazla sayıda üretildi ve dolayısıyla daha yaygın şekilde kullanıldı. 1948 ile 1964 yılları arasında birkaç farklı tip M serisi enstrüman üretildi; her biri birer drawbar seti olan iki adet 44 notalı el kitabı ve 12 notalı bir pedal bulunmaktaydı. M modeli, 1948’den 1951’e, 1951’den 1955’e kadar M-2’ye ve 1955’ten 1964’e kadar M-3’e göre üretildi. M serisi, 1961’de M-100 serisi ile değiştirildi ve bir numaralandırma Sistem, vücut stilini tanımlamakta ve önceki konsol serilerinde olduğu gibi bitirmektedir. M ile aynı el kitaplarını içeriyordu, ancak pedal panosunun boyutunu tam bir oktav uzatarak 13 nota yükseltti ve bir dizi hazır ayar içeriyordu.

T-402, üretilen son araç kollarından biriydi ve dahili bir davul makinesi içeriyordu

L-100 serisi, M-100 ile aynı zamanda üretime girdi. Bu, çeşitli maliyet düşürme değişiklikleri ile organın 1000 dolara perakende satış yapabileceği bir ekonomi versiyonu idi. Vibrato diğer konsollardan ve spinetlerden daha basit bir devredir. Vibrato’nun iki varyasyonu, ayrıca çeşitli vibrato sinyallerinin birlikte karıştırıldığı bir koro sağlandı. Daha ucuz bir tasarıma dayanan ifade pedalı, diğer organlarda olduğu kadar sofistike değildi. L-100 İngiltere’de özellikle popülerdi ve birkaç B-3 ya da C-3 yerine birkaç ünlü İngiliz müzisyeni kullanıyordu.

1968’den 1975’e kadar üretilen T serisi, tonewheel spinet organlarının sonuncuydu. Vakum tüplerini preamplifikasyon, amplifikasyon, vurmalı çalma ve koro-vibrato kontrolü için kullanan daha eski Hammond organlarının aksine, T serisi L-100’den farklı olarak katı hal , transistör devresini kullandı ancak tarayıcı- B-3’te görüldüğü gibi vibrato. T-100 serisi modellerin dışında diğer tüm T-Serisi modelleri dahili bir dönen Leslie hoparlör ve bazıları analog bir davul makinesi içermekle birlikte T-500 dahili bir kaset kaydedici içermektedir . Hammonds’un ürettiği son ses tonlarından biriydi.

Transistör Organları

1970’lerin ortalarında Hammond, transistör organları yapmaya başladı

1960’lı yıllarda Hammond, transistör organları yapmaya başladı. Toner tekeri ve transistör arasındaki boşluğu kapatan ilk organ Mayıs 1967’de piyasaya sürülen X-66 idi. X-66 sadece 12 tonlu tekerleğe sahipti ve frekans bölüşümü için elektronik kullanıyordu. Bir Leslie hoparlörünü taklit etmek için ayrı “vibrato bas” ve “vibrato tiz” i içeriyordu. Hammond, pazar rekabeti karşısında ve B-3’ün yerini alması için onu şirketin amiral gemisi ürünü olarak tasarladı. Ancak, 9.795 dolarda pahalı olarak kabul edildi ve kötü sattı. B-3 gibi gelmedi.

Hammond, 1971 yılında ilk entegre devre (IC) modelini (Concorde) piyasaya sürdü. Şirket, finansman verimsizliğinin artması nedeniyle tonerin organlarını tamamen 1975 yılına kadar durdurdu ve IC modellerini tam zamanlı hale getirmeye başladı. Konsol modelleri arasında, çeki çubukları ve dahili bir döner hoparlör bulunan 8000 Aurora (1976) ve 8000M Aurora (1977) yer alıyordu. Spinet organları, 1977 ve 1983 yılları arasında üretilen Romance serisini içeriyordu. 1979’da, Japon bir vekil olan Nihon Hammond, B-3’ün taşınabilir bir katı hal klonu olan X-5’i tanıttı.

Hammond-Suzuki

Hammond-Suzuki, 1990’lı yıllarda bir ton düğmesi organının dijital emülasyonu olan XB-3’ü üretti.

*** Akordiyon

Akordiyon (Akordeon); metal dilcikleri olan, körüklü ve klavyeli çalgıdır.

Akordiyonda ses, körüğün açılmasıyla emilen havanın körük kapanırken çalgıdaki metal dilciklere çarpmasıyla oluşur. Çalgının klavyeleri uyumlu seslerin elde edilmesini sağlar. Klavye tuşlarının her biri metal dilciklere bağlıdır. Tuşlara basınca, bunlara bağlı olan metal dilcikler açılır ve hava akımıyla titreşerek ses verirler. Çalgı iki elin birlikte hareketiyle çalınır. Kayışla omuza asılan çalgının çalınması sırasında sol el körüğü açıp kapatırken bas düğmelerine de basar. Sağ el parmaklarıyla ise, sayısı 10 ile 16 arasında değişen bir sıra tuşa basılarak istenilen düzenli sesler elde edilir. Bas sesler melodiye eşlik ederek akort tutar. Çalgının çalışması sırasında her iki elin de uyumlu hareket etmesi gerekir.

Akordiyonun atası Hçekel’in yaptığı hyyshamonika adlı çalgıdır. Bu çalgıyı geliştiren Eschenback ve Christian Dietz, aeoline ve aerophone adlı iki çalgı yaptılar. 1822’de Buschmann’ın handaolin adı verilen el armonikasından sonra, 1827’de C. Buffet çalgıya bugünkü biçimini verdi; 1872’de akordeon adını aldı. Akordiyon Türkiye’de, özellikle Artvin yöresinde çok kullanılan bir çalgıdır. Yöre halkı bu çalgıya fisgarmoni adını vermiştir.

*** Bandoneon

Bandoneon, tahminen 1845 yıllarında icat edilen ve Almanya kökenli tuşlu ve körüklü koncertinas isimli enstrümanlar ailesinin bir üyesidir. Koncertinas –İngiliz Adaları’nda kullanılanlardan farklı olarak- her iki tarafında 14 tuşu olan küçük kare bir enstrümandır. Tahminen 1856 yılında tuş sayısı 70’ten fazlaya çıkarılmış ve bu enstrümana Krefeld, kuzey Almanya’da bir müzik dükkânı sahibi Heinrich Band anısına ticari isim olarak ‘Bandoneon’ adı verilmiştir.

Bandoneon Almanya’da çeşitli boyutlar sistemlerde geliştirildi. Pek çok modelden biri olan ‘Reinlander’ -Rein bölgesinden- 19.yy’ın sonunda ‘Chemnitzer’ modelinin -Chemnitz şehrinden- Polonyalı ve Çek göçmenler tarafından ABD götürülmesi gibi Arjantin’e ulaştı. Almanya kuzey ve güney Amerika’ya o yıllarda çokça müzik enstrümanı satmıştır, örn. Blues müziğinde kullanılan armonika, Cajun müziğinde kullanılan melodeon kuzeydoğu Brezilya ve Kolombiya’ya her tip akordeon olmak üzere.

Tango ve Bandoneon

Bandoneon Buenos Aires’e çok çabuk uyum sağladı ve Tango’nun sembolü oldu. Hiçbir zaman BsAs’de üretilmedi. 1911’den savaş sonrası birkaç yıla kadar çoğu bandoneon Alman Alfred Arnold tarafından yapılmıştır. Bandoneon dünyasında AA (Double A – Dople A) olarak anılan Arjantin bandoneonu 71 tuşlu ve 2 sesli bir enstrümandır. Her tuş körüğün açılma veya kapanma pozisyonuna göre farklı nota çalar (bisonorik). Dünyada ve özellikle Arjantinde kabul gören bisonorik sistemdir. Sağ elde tiz sesler ve sol elde de bas seslerin bulunduğu bandoneon, açarken ve kaparken aynı tuşlardan faklı sesler çıkardığı için aslen 4 farklı klavyeye sahiptir. Bu yüzden dünyanın en zor enstrumanları arasında gösterilmektedir.

1925 yılı civarında Paris’te yaşayan akordeonist ve tamircisi İtalyan Charles Peguri her tuşun her iki durumda da aynı sesi verdiği yeni bir klavye tasarladı (unisonorik) ve Fransa’da Tango müziği için yaygın kulanım alanı buldu.

Günümüzde de özellikle Almanya’da olmak üzere yeni bandoneonlar üretilmesine karşın dünyada hala eski bandoneonların kullanılması tercih edilmektedir. Özellikle Alfred Arnold tarafından üretilen eski bandoneonların sesi ve tınısı yeni bandoneonlarda alınamamaktadır.

En sık sorulan sorular arasında “Premier” bandoneonların “Alfred Arnold” bandoneonlardan farkının ne olduğu gelmektedir. İkisi de aslen Alfred Arnold fabrikasında üretilen ve aynı tip bandoneondur. Farklı ülkelere satmak için ticari olarak Premier ismi tercih edilmiştir.

Bandoneon aslen dini törenlerde kullanılmak üzere yapılmış ve kilise orgunun taşınabilir alternatifi olarak düşünülmüştür. Arjantin’e getirildikten sonra adı Tango ile anılmaya başlamıştır. Günümüzde bandoneon sesini Klasik müzik, Tango, Jazz, Pop müzik ve Elektronik Tango gibi alternatif müziklerde de duymaktayız.

En ünlü Bandoneon virtüözü olarak kabul edilen kişi Arjantin doğumlu Nuevo Tango (Yeni Tango) bestecisi Astor Piazzolla’dır.

Günümüzde Türkiye’de [OkOtango] quartet bünyesinde Arjantili ünlü Bandoneonist Gustavo Battistessa Bandoneon’un sihrini Türkiye’de bizlere yaşatmaktadır.

*** Melodika

Üflemeli ve tuşlu bir müzik enstürümanıdır. Bu enstürüman ağızla üflenir ve tuşlara basılarak ses çıkarılır. Flüte benzer ama tek bir tuşa basınca o nota çıkar. Başlangış notası fa ve bitiş notası do‘dur. Yeni başlayanlar uzun hortumuyla kullanırlar. Sol elle tutulur, sağ elle üzerindeki (piyano tuşları gibi) tuşlarına basılarak çalınır. Arkasında tutacak sapı bulunur. Müzik eğitimi için ideal bir çalgıdır. Melodika genelde ilköğretim okullarında eğitim amaçlı olarak müzik derslerinde çalınmaktadır.

Melodika üflemeli ve klavyeli bir çocuk çalgısıdır.

Türkçe melodika kelimesinin İngilizce karşılığı –  melodic elements

Kaynakça: wikipedia.org